Katedra Badań Muzyczno-Edukacyjnych


Katedra Badań Muzyczno-Edukacyjnych funkcjonuje w ramach Instytutu Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Rytmiki, przy Wydziale Twórczości, Interpretacji i Edukacji Muzycznej. Powstała w 1957 roku, wówczas pod nazwą Katedra Problematyki Wychowania Muzycznego. Jej założycielem pierwszym kierownikiem (do roku 1979) był doc. Adam Rieger. W 1962 roku uzyskała nową nazwę – Katedra Wychowania Muzycznego. Kierownictwo działaniami Katedry przejęła w roku 1980 prof. dr Zofia Burowska, sprawując tę funkcję do roku 1987. W tym czasie prof. Zofia Burowska stworzyła zespół naukowy, w którego skład przez cały okres aktywności naukowej wchodzili prof. dr Jerzy Kurcz oraz dr Andrzej Wilk. Zespół stworzył koncepcję programowo-metodyczną nauczania muzyki w szkolnictwie ogólnokształcącym pod nazwą Krakowska Koncepcja Wychowania Muzycznego. Od 1987 do 2013 roku kierownikiem Katedry był prof. dr Jerzy Kurcz. W latach 2013-2020 funkcję Kierownika Katedry pełnił prof. dr hab. Jan Jazownik, który w 2018 wraz z zespołem naukowym stworzył projekt Nowy model kształcenia nauczycieli muzyki w Akademii Muzycznej w Krakowie. W konkursie przeprowadzonym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju POWR .03.01.00-IP.08-00-PKN/18 projekt zajął I miejsce na liście rankingowej projektów, a jego realizacja przypada na lata 2019-2023.

Obecnie pracami Katedry kieruje dr hab. Anna Kalarus.

Przez prawie 30 lat (do czasu powołania Zakładu, a następnie Katedry Chóralistyki) Katedra była jedyną jednostką organizującą działalność naukowo-artystyczną Wydziału IV.
Obszar problemowy, w kręgu którego koncentrowało się zainteresowanie i aktywność naukowo-badawcza członków Katedry, to:
1. Działania na rzecz unowocześniania procesu kształcenia studentów na Wydziale
2. Prace badawcze w zakresie modernizacji nauczania muzyki w szkołach ogólnokształcących i muzycznych
3. Kształcenie i dokształcanie nauczycieli muzyki
4. Naukowa współpraca z pokrewnymi instytucjami w kraju i za granicą,
5. Indywidualna działalność artystyczna, naukowa i organizacyjna członków Katedry.

Katedra inicjowała i uczestniczyła w zmianach strukturalnych i programowych kształcenia studentów na Wydziale Wychowania Muzycznego w związku z przejściem na 5-letni tok studiów (1980-86), w uruchomieniu specjalności: chórmistrzowskiej, pedagogicznej (1986/7) i muzyki kościelnej (1998), w opracowaniu standardów nauczania dla nowego kierunku studiów (w miejsce wychowania muzycznego): edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej i jego dwustopniowego poziomu kształcenia (studia licencjackie i magisterskie – 2001), przekształcaniu modelu studiów związanych z KRK i reformą programową szkolnictwa artystycznego (2011-2014).

W ramach prac badawczych członków Katedry znalazły się problemy dotyczące:

  • skuteczności wybranych metod kształcenia słuchu w klasach I-III szkoły ogólnokształcącej (Z. Burowska, A. Wilk)
  • weryfikacji programu nauczania muzyki, podręczników i środków dydaktycznych przeznaczonych do nauczania w klasie VI (J. Kurcz, A. Wilk)
  • losów zawodowych absolwentów Wydziału Wychowania Muzycznego w Krakowie (Z. Burowska)
  • przyrostu zdolności muzycznych w procesie kształcenia słuchu (Z. Burowska, B. Noworol, A. Wilk)
  • stopnia przygotowania absolwentów kierunku nauczanie początkowe w WSP w Krakowie do prowadzenia zajęć muzycznych w klasach I-III szkoły ogólnokształcącej (A. Wilk)
  • recepcji polskiego folkloru muzycznego przez dzieci i młodzież w wieku szkolnym (E. Głowacka)
  • znaczenia integracji słuchania i tworzenia muzyki przez dzieci (J. Kurcz)
  • poziomu nauczania muzyki w szkołach ogólnokształcących w Polsce (Z. Burowska, J. Kurcz, M. Stachowska, A. Wilk)
  • opracowania minimów programowych dla edukacji muzycznej na różnych poziomach kształcenia w zreformowanym szkolnictwie ogólnokształcącym (Z. Burowska. J. Kurcz, A. Wilk)
  • przygotowanie na zlecenie Programu I Polskiego Radia 92 audycji muzycznych dla klas I-III i wyemitowanie ich w latach 1985-88 (Z. Burowska, A. Cebulak, J. Kurcz, A. Wilk)
  • przygotowanie podręczników do nauczania muzyki:
    So-mi-la (Z. Burowska, B. Karpała, B. Noworol, A. Wilk)
    La-ti-do (Z. Burowska, B. Karpała, J. Kurcz, A. Wilk)
    Współczesne systemy wychowania muzycznego (Z. Burowska)
    Słuchanie i tworzenie muzyki w szkole (Z. Burowska)
    Wprowadzenie w kulturę muzyczną (Z. Burowska)
    Nauka gry na gitarze (J. Dyląg)
    Nauka gry na keyboardzie (J. Dyląg i inni)

W zakresie kształcenia, dokształcania i doskonalenia nauczycieli:

  • członkowie Katedry współuczestniczyli w uruchomieniu kierunku wychowanie muzyczne
  • w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie (obecnie Uniwersytet Rzeszowski) i w powołaniu tam Katedry Wychowania Muzycznego (1984) (M. Kochaj, J. Kurcz, J. Zathey)
  • w Kolegium Nauczycielskim w Nowym Sączu specjalności matematyka i muzyka(1990) (J. Kurcz)
  • w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu specjalności nauczanie początkowe z muzyką (1998) (J. Kurcz)
  • współpraca z Wojewódzkim Ośrodkiem Metodycznym w Krakowie i Rzeszowie, z Katedrą Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej Akademii Pedagogicznej w Krakowie
  • badania w ramach projektu badawczego zamawianego przez KBN nt. Opracowanie modelu kształcenia nauczycieli muzyku i plastyki (KBN PBZ-023-07). Kierownictwo naukowe badań – J. Kurcz
  • prowadzenie warsztatów, seminariów i kursów metodycznych
  • prowadzenie cyklu koncertów edukacyjnych dla dzieci (od 2006 roku)
  • organizacja konferencji naukowych międzynarodowych i ogólnopolskich:

W kręgu problematyki wychowania muzycznego (1980)
Problemy percepcji muzyki i jej psychospołeczne i kulturowe uwarunkowania (1984)
Stan badań w dziedzinie wychowania muzycznego w Polsce (1986)
Stanisław Wiechowicz w 100-lecie urodzin i 30 rocznicę śmierci (1993)
Kierunki zmian w systemie kształcenia nauczycieli muzyki dla potrzeb szkolnictwa ogólnokształcącego (1994)
Kształcenie nauczycieli muzyki w Polsce – stan obecny i perspektywy (1998)
Multimedia w wychowaniu muzycznym i plastycznym (1998)
Kreatywność w kształceniu muzycznym (2012)
International Conference „Scientists for Artists” (2013)
Twórczość, wykonawstwo i edukacja muzyczna. Wokół postaci i idei Stanisława Wiechowicza (2013)
Edukacja muzyka profesjonalnego  współczesne wyzwania (2013)
Improwizacja fortepianowa i jej rola we współczesnej edukacji muzycznej (cykl sesji naukowych 2013-14)
Muzyk zawodowy tu i teraz (2014)
Muzykoterapia w edukacji. Muzyka łączy muzyka dzieli (2017)

Publikacje Katedry w Wydawnictwie Naukowym Akademii Muzycznej:
W kręgu problematyki wychowania muzycznego (1982)
Z zagadnień zdolności percepcji i kształcenia muzycznego (1987)
Krakowska koncepcja wychowania muzycznego (1993)
Stanisław Wiechowicz in memoriam (1996)
Psychodydaktyka muzyczna. Zarys problematyki (1998)
Kształcenie nauczycieli muzyki – stan obecny i perspektywy (1999)
Edukacja muzyczna uczniów szkół ogólnokształcących (2000)
Wybór i systematyzacja materiału wokalnego (Wyd. N. WSP 1992)
Problemat kompetencji muzyczno-pedagogicznych studentów pedagogiki wczesnoszkolnej i nauczycieli klas początkowych szkoły podstawowej w świetle przeprowadzonych badań w latach 1992-1999 (2004)
Do kultury muzycznej droga najwłaściwsza (2015)
Muzyczne działania percepcyjno-zabawowo-twórcze jako formy aktywności prewencyjnej wobec szkolnego stresu uczniów szkół podstawowych (2018)
O samodzielności artysty muzyka (2020)

Katedra stale współpracuje z:

  • Instytutem Pedagogiki Przedszkolnej i Szkolnej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie (praktyki pedagogiczne studentów, recenzje publikacji, wspólne inicjatywy w zakresie dokształcania i doskonalenia zawodowego nauczycieli)
  • Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II (współpraca w uruchomieniu unikatowego kierunku muzyka kościelna)
  • Państwową Ogólnokształcącą Szkołą im. I.J. Paderewskiego w Krakowie (praktyki pedagogiczne i egzaminy dyplomowe studentów specjalności rytmika i nauczanie przedmiotów teoretyczno-muzycznych)
  • Szkołą Podstawową z Oddziałami Integracyjnymi nr 151 w Krakowie im. Uniwersytetu Jagiellońskiego (praktyki pedagogiczne i egzaminy dyplomowe studentów I stopnia)
  • International Vocal Art Association – Natural Voice Perfection
  • Archidiecezjalną Komisją ds. Muzyki w Krakowie

Członkowie Katedry:

  • biorą czynny udział w międzynarodowych i krajowych konferencjach naukowych
  • publikują w Bczasopismach naukowych krajowych i Bzagranicznych,
  • prowadzą działalność koncertową
  • są jurorami w krajowych i międzynarodowych konkursach chóralnych
  • są opiekunami i recenzentami w przewodach naukowych i artystycznych
  • są ekspertami MNiSW
  • biorą aktywny udział w pracach różnych Rad, Komisji i Stowarzyszeń o charakterze ogólnopolskim i międzynarodowym.