prof. Helmuth Rilling (2003)
„Muzyka powinna ludzi porywać i sięgać w głąb, zmuszając do refleksji. Nie wolno jej budzić poczucia miłego komfortu, albo też zaskorupienia lub wyciszenia.” Tak oto brzmi credo Helmutha Rillinga, dyrygenta, pedagoga i ambasadora Bachowskiego na cały świat, urodzonego w 1933 roku w Stuttgarcie.
Gaechinger Kantorei założył on w 1954 roku, zaś 11 lat potem – w 1965 – powołał do życia w charakterze orkiestrowego partnera Stuttgarckie Bach Collegium. Od tej pory datuje się intensywne zaangażowanie Rillinga w dzieło Jana Sebastiana Bacha, wiążące w jednej osobie kompozytora i dyrygenta. Co więcej, odtąd stał się on gorącym obrońcą lekceważonej dotychczas muzyki chóralnej romantyzmu, zajął się też zamawianiem i wykonywaniem dzieł współczesnej muzyki chóralnej. Przykładem był rok 2000, kiedy to powstały na jego zamówienie cztery nowe, osnute na tematyce “pasyjnej” kompozycje pióra kompozytorów współczesnych.
Dzisiaj Helmuth Rilling – bądź to z rodzimym zespołem bądź to w charakterze gościnnego dyrygenta – jest czynny na estradach świata, pojawiając się w całej Europie, USA i Kanadzie. Szczególnego znaczenia nabiera swoista przyjaźń, sięgająca ćwierć wieku wstecz, z Izraelską Filharmonią. Podobnie ma się rzecz z kierownictwem artystycznym Oregon Bach Festival, który od tej pory dołączył do grona najważniejszych wydarzeń artystycznych USA.
Potwierdzając swe oddanie Bachowi, założył Rilling w roku 1981 Internationale Bachakademie Stuttgart, poświęcając jej działalność promowaniu bogactwa muzyki i osobowości Bacha poprzez publiczne koncerty, kursy mistrzowskie dla śpiewaków i dyrygentów oraz sympozja i wydarzenia nakierowane na określone aspekty muzyki twórcy. Uzupełniają one takie doroczne przedsięwzięcia jak “Stuttgart Bach Week” i “European Music Festival Stuttgart”. Specjalną wagę przywiązuje Rilling do promocji młodzieży, tak więc w roku 2001 powołał do istnienia “Festival Choir and Orchestra of the European Music Festival Stuttgart”. Zespół obejmujący chór i orkiestrę opiera swą rację bytu na uczestnictwie i talentach młodych muzyków 25 różnych narodowości.
Helmuth Rilling, łącząc w jednej osobie talenty pedagoga i dyrygenta, wypracował system „koncertów-seminariów” podczas których – jak twierdzi – zagląda kompozytorowi przez ramię, tłumacząc zarazem słuchaczom za pośrednictwem fragmentów z dzieł wybrane aspekty jego twórczości. Na dorobek jego niezmordowanej aktywności składają się setki płyt kompaktowych, nagrań radiowych i telewizyjnych. W latach 1970-1984 Rilling został „pionierem” nagrania wszystkich kantat Bacha. Z okazji roku Bachowskiego 2000 stał się przewodnikiem gigantycznego projektu Międzynarodowej Akademii Bachowskiej, mającego na celu utrwalenie wszystkich dzieł Bacha na 172 CD, co spotkało się
z najwyższym światowym uznaniem. Pośród wielu nagród, które stały się jego udziałem, znajdujemy UNESCO International Music Prize 1994, Theodor Heuss Prize 1995 oraz Hanns Martin Schleyer Prize 2001. Zdobył również prestiżową nagrodę Grammy 2002 za własne nagranie Credo Krzysztofa Pendereckiego, następnie doczekał się w 2001 ponownej nominacji do tej nagrody za swą interpretację Deus Passus Wolfganga Rihma.
Ważnym elementem życiorysu artystycznego prof. dr h.c. Helmutha Rillinga jest wątek polski związany z Krakowem. Od 1986 roku datuje się bowiem długoletnia współpraca Międzynarodowej Akademii Bachowskiej z Akademią Muzyczną w Krakowie jako pierwszą uczelnią w tej części Europy. W ramach sześciu odbytych dotychczas Krakowie Międzynarodowych Akademii Bachowskich prof. dr h.c. Helmuth Rilling zaprezentował monumentalne dzieła kantatowo-oratoryjne J. S. Bacha, a także Stabat Mater A. Dvořaka oraz dokonał europejskiego prawykonania Credo K. Pendereckiego. Studenci Akademii Muzycznej w Krakowie uczestniczą co roku w Europejskich Festiwalach Muzycznych i w Letnich Akademiach w Stuttgarcie jako uczestnicy kursów mistrzowskich oraz jako członkowie międzynarodowych zespołów Chóru i Orkiestry Festiwalu Muzycznego.
„…Gdy młodzi ludzie spotykają się ze sobą, poznają się i uczą wzajemnej akceptacji i tolerancji – odkrywają to, co ich łączy. (…) Nie wolno nam przestać jednoczyć młodych ludzi różnych narodów.”
Te słowa powiedział prof. dr h.c. Helmuth Rilling podczas konferencji prasowej w Krakowie w roku 1995.