prof. dr hab. Mieczysław Tomaszewski (2001)


prof. dr hab Mieczysław Tomaszewski (2001)Jeden z najwybitniejszych polskich badaczy twórczości Chopina, muzykolog i teoretyk muzyki, kierownik Katedry Teorii i Interpretacji Dzieła Muzycznego Akademii Muzycznej w Krakowie. Główne obszary zainteresowań naukowych profesora obejmują: teorię i historię muzyki XIX i XX wieku (ze szczególnym uwzględnieniem chopinologii), lirykę romantyczną i polską muzykę współczesną. Zainteresowania wyróżnione dotyczą sposobu istnienia i funkcjonowania utworu muzycznego w przestrzeni kultury oraz problematyki pokrewieństw, związków i interakcji zachodzących między poszczególnymi dziełami i między poszczególnymi dziedzinami sztuki.

Urodził się 17 listopada 1921 roku w Poznaniu w rodzinie wielkopolskiej o tradycjach nauczycielskich. W Poznaniu uzyskał wykształcenie ogólne (Gimnazjum im. Paderewskiego) i artystyczne (Państwowe Konserwatorium Muzyczne, Szkoła im. Karłowicza, fortepian, 1933-1939). Studia wyższe odbywał na UMK w Toruniu (rozpoczęta polonistyka, 1946-48) i na UJ w Krakowie (muzykologia, 1954-59). Doktorat uzyskał na UAM w Poznaniu (1984), na podstawie rozprawy Twórczość F. Chopina i jej recepcja. Zarys monograficzny. Tamże habilitował się (1999) na podstawie pracy Studia nad pieśnią romantyczną. W latach 1946-49 był redaktorem miesięcznika artystycznego “Arkona”; 1949-52 dyrektorem i kierownikem artystycznym Pomorskiej Orkiestry Symfonicznej w Bydgoszczy. Przebywając od roku 1952 w Krakowie związał się z Polskim Wydawnictwem Muzycznym; od roku 1954 pełnił funkcję redaktora naczelnego, a od 1965 do 1988 naczelnego dyrektora.

Działalność pedagogiczną i naukową rozpoczął w roku 1960. Na Uniwersytecie Jagiellońskim prowadził zajęcia z estetyki muzycznej (1960-66), w PWSM i Akademii Muzycznej w Krakowie – z różnych zakresów teorii i historii muzyki (1960 – do dzisiaj). Z Akademią Muzyczną związał się na trwałe, działając od 1971 jako docent, a od 1989 jako profesor. W latach 1966-86 kierował założonym przez siebie podyplomowym Studium Edytorstwa Muzycznego, a w latach 1976-86 Zespołem Analizy i Interpretacji Muzyki. Równocześnie kierował Katedrą Edytorstwa Muzycznego (1967-94), a od 1994 – Katedrą Teorii i Interpretacji Dzieła Muzycznego. W latach tych przewodniczył ponad 30 seminariom i sympozjom naukowym organizowanym przez obie Katedry. Wypromował 5 doktorów. W pracy naukowej skoncentrował się na teorii i historii muzyki XIX i XX wieku, szczególnie na teorii i historii pieśni i związków słowno-muzycznych, twórczości Chopina w kontekście muzyki XIX wieku, polskiej muzyce współczesnej oraz na ontologii dzieła muzycznego. Opublikował kilkadziesiąt studiów naukowych, tyleż tekstów popularno-naukowych oraz siedem książek o charakterze monograficznym lub kompendialnym: Krzysztof Penderecki i jego muzyka. Cztery eseje (1994), Muzyka Chopina na nowo odczytana (1996), Studianad pieśnią romantyczną (1997), Nad pieśniami Karola Szymanowskiego (1998),Chopin. Człowiek, dzieło rezonans (1998), Chopin und seine Zeit (1999), Interpretacja integralna dzieła muzycznego (2000) oraz parę publikacji innego rodzaju: Kompozytorzy polscy o Chopinie (1959), O. Kolberga Pisma muzyczne (1975), Fryderyk Chopin. Życie twórcy (CD-ROM, 1995); film dokumentalny (TVP 2/ Arte).

W sferze pracy społecznej działał m.in. w Związku Kompozytorów Polskich (wielokrotnie jako członek komisji kwalifikacyjnej), w Towarzystwie im. F. Chopina (członek i przewodniczący Rady Naukowej), Polskiej Akademii Chopinowskiej. Uczestniczył w pracach Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego (1982-85). Obecnie działa jako członek Centralnej Komisji do Spraw Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych (od 1993), Komitetu Nauk o Sztuce PAN (od 1997) oraz Rady Naukowej Instytutu Sztuki PAN. Wśród odznaczeń, które uzyskał znajdują się min. nagroda ZKP (za rok 1974), nagroda im. A. Jużykowskiego (Nowy York 1978), nagroda kulturalna Miasta Krakowa (1979) oraz nagroda “Solidarności” (“za kulturę niezależną”, 1988). Jest członkiem honorowym Związku Kompozytorów Polskich. Monografia Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans została odznaczona pięciokrotnie, m.in. Nagrodą Wydawców, Fundacji Nauki Polskiej i Międzynarodowej Fundacji Chopinowskiej.