prof. dr hab. Katarzyna Oleś-Blacha
Jest muzykiem o wszechstronnych zainteresowaniach artystycznych. Wykonuje dzieła operowe, oratoryjne, kameralne, pieśni i utwory współczesne. Dysponuje głosem sopranowym, o zakresie dramatyczno-koloraturowym.
Rybniczanka, urodzona w rodzinie od pokoleń osadzonej na Górnym Śląsku, swoje życie zawodowe od 25 lat związała głównie z Krakowem, stając się jedną z rozpoznawalnych osobowości tej metropolii. Absolwentka PSM II Stopnia im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie w klasie fortepianu. W czerwcu 2001 roku ukończyła z wynikiem celującym Wydział Wokalno – Aktorski Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie prof. Wojciecha Jana Śmietany. W 2018 roku ukończyła studia podyplomowe – Zarządzanie Kulturą na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Od października 2001 r. pracowała jako asystent, a od 2008 roku jako adiunkt przy Katedrze Wokalistyki AM w Krakowie. Prowadzi klasę śpiewu solowego. We wrześniu 2006 roku uzyskała stopień doktora w dziedzinie sztuk muzycznych – wokalistyki, następnie w lipcu 2014 roku stopień doktora habilitowanego. W kwietniu 2021 roku został jej nadany tytuł profesora sztuki. Prowadzi warsztaty wokalne oraz kursy mistrzowskie dla młodzieży oraz młodych adeptów wokalistyki.
Kunszt wokalny doskonaliła podczas licznych kursów mistrzowskich i interpretacyjnych u tak znamienitych pedagogów i śpiewaków, jak prof. Ryszard Karczykowski, prof. Christian Elssner, Paul Esswood, Anne Raynolds.
Jest laureatką wielu krajowych i międzynarodowych konkursów i festiwali. Jeszcze w trakcie studiów, w 1998 r. uzyskała pierwszą nagrodę na VII Międzynarodowym Festiwalu Wokalnym w Powell River w Kanadzie, w kategorii młodych solistów poniżej 25. roku życia. Jest także laureatką Nagrody Publiczności na VIII Międzynarodowym Seminarium Wokalnym w Beeskow k. Berlina (1999) oraz III nagrody i Nagrody Publiczności podczas Kursu Interpretacji Muzyki Włoskiej prof. Ryszarda Karczykowskiego w Warszawie (2000). W 2010 roku została nagrodzona III nagrodą w kategorii głosów żeńskich na VII Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Stanisława Moniuszki w Warszawie.
W sezonie 1999/2000 była stypendystką Ministra Kultury i Sztuki, a w 2000 roku otrzymała Nagrodę Twórczą Miasta Krakowa. W 2010 r. uzyskała III nagrodę w kategorii głosów żeńskich na VII Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. Stanisława Moniuszki w Warszawie. W 2012 roku uhonorowana Teatralną Nagrodą Muzyczną im. Jana Kiepury w kategorii „Najlepsza śpiewaczka”. W lipcu 2014 roku została Laureatką nagrody: „Ars Quaerendi” za Wybitne Działania na Rzecz Promocji Kultury.
Debiutowała partią Królowej Nocy w „Czarodziejskim flecie” Mozarta 09.01.2000 r. podczas tournée z zespołem agencji „Pro Musica” z Wrocławia pod dyr. Marka Tracza. Jej wykonania tej partii spotkały się z żywiołową reakcją publiczności niemieckiej między innymi w Hannoverze, Monachium, Stuttgarcie, Wolfsburgu i Berlinie. Rolę tę śpiewała wielokrotnie w różnych teatrach oraz realizacjach, również podczas debiutu w Operze Krakowskiej w 2001. Z tą właśnie sceną związana jest na stałe od 2006 aż do dziś. Za kreację Królowej Nocy w realizacji Opery na Zamku w Szczecinie otrzymała nominację do nagrody „Bursztynowego Pierścienia” dla najlepszego aktora 2003 r. W tej partii gościła również w spektaklu Teatru Wielkiego w Poznaniu oraz Opery Śląskiej w Bytomiu. Kolejna premierowa realizacja „Czarodziejskiego fletu” z jej udziałem, to prezentowany publiczności holenderskiej spektakl Opery Nova w Bydgoszczy, którego polska premiera miała miejsce podczas XIII Bydgoskiego Festiwalu Operowego w maju 2006 r., natomiast premiera holenderska odbyła się w Eindhoven 6 kwietnia 2006 r. W Operze Bałtyckiej śpiewała Królową Nocy w 2015r. w spektaklu w reżyserii Marka Weissa, który poprowadził Noam Zur.
Za szczególnie ważne w dorobku artystki należy uznać role: Rozyna („Cyrulik sewilski” Rossiniego), Gilda („Rigoletto” Verdiego), Roksana („Król Roger” Szymanowskiego), Fiorilla („Turek we Włoszech” Rossiniego), Zerbinetta („Ariadna na Naksos” R.Straussa), Violetta („La Traviata” G. Verdiego), Leonora („Trubadur” G. Verdiego), Olimpia, Antonia, Giulietta, Stella („Opowieści Hoffmanna” J.Offenbacha), Norma („Norma” V.Belliniego), Anna („Anna Bolena” G.Donizettiego), Fiordiligi, Donna Anna i Hrabina oraz najczęściej wykonywana przez nią partia Królowej Nocy w arcydziełach W.A. Mozarta. Partią Łucji („Lucia di Lammermoor” G.Donizettiego) debiutowała w Operze Narodowej w Warszawie.
Ostatnie premiery z jej udziałem to m.in. „Orfeusz w piekle” J. Offenbacha i „Turandot” G.Pucciniego.
Artystka ma w swoim bogatym dorobku ponad 50 pierwszoplanowych ról operowych, operetkowych i musicalowych, które prezentowała w wielu różnych realizacjach festiwalowych oraz repertuarowych wielu teatrów operowych w Polsce i zagranicą.
Z zespołami Opery Nova w Bydgoszczy, Teatru Wielkiego w Łodzi, Opery Bałtyckiej w Gdańsku, Teatru Muzycznego w Lublinie, Opery Krakowskiej, Opery na Zamku w Szczecinie odbyła kilka tournée po Austrii, Belgii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Niemczech, Szwajcarii i Norwegii goszcząc w tak prestiżowych salach, jak: Festspiel und Kongresshaus w Bregenz, Theater am Aegi w Hannoverze, Philharmonie w Berlinie, Philharmonie w Monachium, Gewandhaus w Lipsku, Rotterdamse Schouwburg w Rotterdamie.
W kręgu zainteresowań artystycznych Katarzyny Oleś – Blacha znajduje się również muzyka dawna (współpraca z Cappella Cracoviensis), oratoryjno – kantatowa oraz kameralna. Gościła w wielu filharmoniach oraz salach koncertowych, wykonując dzieła J. S. Bacha, G.F. Haendla, J. Haydna, L. van Beethovena, W.A. Mozarta, R. Straussa, C. Orffa, J. M. K. Poniatowskiego i wielu innych kompozytorów. O tym, jak istotny jest to nurt w działalności artystycznej sopranistki, świadczą liczne koncerty na terenie kraju i za granicą (m.in. Kraków, Warszawa, Wrocław, Szczecin, Katowice, Stuttgart, Wolfsburg, Innsbruck, Linz, Hannover, Berlin, Monachium, Regensburg, Fulda, Graz, Strasburg, Szanghaj, Al Kuwait, Lizbona, Paryż, Bogota, Rzym).
Dokonała szeregu nagrań płytowych i archiwalnych dla potrzeb Radia i Telewizji, w tym w 2005 r. niezwykle rzadko wykonywanego „Koncertu na sopran i orkiestrę” Z. Kasserna, który wielokrotnie prezentowano na antenie polskich rozgłośni. Ze szczególnie ciepłym przyjęciem słuchaczy i krytyki spotkał się jej album „Per due Donne” (DUX 1351) oraz pierwsze płytowe wydanie ostatniej opery Stanisława Moniuszki „Beata” (DUX 1531).
O wszechstronności wokalistki świadczy również fakt, iż chętnie wykonuje utwory współczesnych kompozytorów, w wielu przypadkach były to prawykonania dzieł. Na szczególną uwagę w dorobku artystki zasługują interpretacje licznych pieśni, w tym m.in. R. Straussa, S. Rachmaninowa, K. Szymanowskiego, S. Moniuszki, S. Berezy (I wydanie płytowe), G. Crumba, M. Ravela. Od 2016 roku była kierownikiem artystycznym cyklicznych koncertów PIEŚŃ-TEATR SŁOWA w Operze Krakowskiej.
Współpracowała z wybitnymi dyrygentami, pianistami i śpiewakami. Są wśród nich m.in. Mariola Cieniawa, Urszula Kryger, Anna Lubańska, Janina Anna Pawluk, Agnieszka Rehlis, Małgorzata Walewska, Jan Tomasz Adamus, Łukasz Borowicz, Kai Bumann, Paul McCreesh, Andrzej Dobber, Cord Garben, Ryszard Karczykowski, Tomasz Konieczny, Tadeusz Kozłowski, Adam Kruszewski, Piotr Kusiewicz, Mariusz Kwiecień, Artur Ruciński, Tomasz Tokarczyk, Mikołaj Zalasiński. Jej klasę śpiewu ukończyła m. in. Monika Korybalska, Alina Polova, Karolina Wieczorek, Agata Widera-Burda, Paula Maciołek, Julia Malik, Zuzanna Hwang – Cempla.
Za dorobek artystyczny i dydaktyczny oraz za wkład w propagowanie sztuki, została uhonorowana następującymi odznaczeniami i medalami państwowymi: „Polonia Minor”, „Honoris Gratia”, „Brązowy Medal za Długoletnią Służbę”, „Medal Komisji Edukacji Narodowej”, „Brązowy Krzyż Zasługi”, „Brązowy Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.